Tác dụng của gạo lứt là gì? Ăn gạo lứt thường xuyên có tốt không? Ăn nhiều gạo lứt có tốt không? Và hàng ngàn câu hỏi liên quan đến gạo lứt. Tất cả sẽ được bật mí trong bài viết sau đây.
1. Tác dụng của gạo lứt
Gạo lứt thường được xem là một thực phẩm lành mạnh được thêm vào chế độ ăn của nhiều người. Vậy tác dụng của nó là gì? Cùng Cao gắm tìm hiểu lợi ích của gạo lứt đối với sức khỏe nhé!
1.1. Tốt cho bệnh tiểu đường
Gạo lứt có lợi cho người bệnh tiểu đường do nó có chỉ số đường huyết thấp, hữu ích trong việc giảm lượng insulin và hỗ trợ ổn định đường huyết trong cơ thể.
Mặt khác, gạo trắng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Một nghiên cứu cho thấy những người ăn nhiều gạo trắng có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn khoảng 17% so với những người ăn ít hơn.
Các nhà khoa học ước tính rằng bằng cách thay thế khoảng 50 gam gạo trắng mỗi ngày bằng gạo lứt có thể giảm 16% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
1.2. Ngăn ngừa béo phì
Gạo lứt là “công cụ” giúp kiểm soát cân nặng cho những người chống béo phì. Nó chứa mangan giúp tổng hợp chất béo trong cơ thể.
Một nghiên cứu được thực hiện về vấn đề này đã chỉ ra rằng tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt có tác động tích cực đến cơ thể trong việc giảm chỉ số khối cơ thể và mỡ trong cơ thể.
Nó cũng tăng cường hoạt động của glutathione peroxidase, một loại enzyme chống oxy hóa và giúp nâng cao mức HDL cholesterol ở những người béo phì.
1.3. Ngăn ngừa bệnh Alzheimer
Gạo lứt nảy mầm giúp ngăn ngừa các biến chứng thoái hóa thần kinh như bệnh Alzheimer nhờ lượng acid gama-aminobutyric dồi dào.
Ngoài ra, nó cũng có chứa thành phần tốt cho sức khỏe giúp ức chế enzyme có hại gọi là prolyl-endopeptidase có liên quan đến bệnh Alzheimer.
1.4. Không chứa Gluten
Gluten là một loại protein được tìm thấy trong các loại ngũ cốc như lúa mì, lúa mạch,.... Một số người bị dị ứng hoặc không dung nạp gluten sẽ xuất hiện các triệu chứng như đau dạ dày, tiêu chảy, đầy bụng và nôn mửa.
Trong khi đó, gạo lứt không chứa gluten nên nó trở thành một lựa chọn hoàn hảo cho những người không thể hoặc không muốn tiêu thụ gluten.
1.5. Đặc tính chống trầm cảm
Gạo lứt nảy mầm có đặc tính chống trầm cảm và giúp chống lại các rối loạn liên quan đến lo âu.
Một nghiên cứu chỉ ra rằng gạo lứt nảy mầm có chứa các acid amin thiết yếu như glutamine, glycerine và GABA .
Các chất dẫn truyền thần kinh ức chế khả khả năng cung cấp các thông điệp liên quan đến lo âu, trầm cảm và căng thẳng trong não, dẫn đến trạng thái hạnh phúc thoải mái.
1.6. Giảm chứng mất ngủ
Gạo lứt rất hữu ích trong việc điều trị chứng mất ngủ. Nó là nguồn tự nhiên của melatonin, một hormone gây ngủ. Nó nâng cao chất lượng giấc ngủ bằng cách thư giãn các dây thần kinh và tăng chu kỳ giấc ngủ.
1.7. Cải thiện sức khỏe xương khớp
Loại thực phẩm này rất hữu ích trong việc duy trì xương khỏe mạnh. Nó rất giàu magie cùng với canxi cung cấp cấu trúc vật lý cho xương. Magie giúp ngăn chặn quá trình khử khoáng của xương và có lợi đối với các tình trạng bệnh như viêm khớp và loãng xương.
1.8. Ngăn ngừa ung thư
Gạo lứt có chứa chất chống oxy hóa. Những hợp chất mạnh mẽ này đã được chứng minh là giúp ngăn ngừa các loại ung thư khác nhau, bao gồm ung thư ruột kết và ung thư vú.
Một nghiên cứu cho thấy gạo lứt lên men giúp kiểm soát sự phát triển của khối u ở chuột và có thể ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt.
2. Những điều bạn nên biết về gạo lứt
Để hiểu rõ hơn gạo lứt, mời bạn đọc tiếp tục theo dõi những điều thú vị dưới đây.
2.1. Gạo lứt là gạo gì?
Gạo lứt là một loại ngũ cốc nguyên hạt chưa tinh chế, chưa được đánh bóng và được sản xuất bằng cách loại bỏ lớp vỏ xung quanh của hạt gạo.
Hạt vẫn giữ được lớp cám và lớp mầm giàu chất dinh dưỡng nhưng nó khó ăn hơn so với gạo trắng.
2.2. Gạo lứt gồm những loại nào?
Có nhiều loại gạo lứt có sẵn trên thị trường với màu sắc khác nhau do lượng sắc tố có trong chúng khác nhau, đó là anthocyanins. Tương tự, số lượng và loại hợp chất thơm và acid béo trong các loại gạo lứt khác nhau quyết định hương vị và mùi thơm độc đáo của nó.
Gạo lứt bao gồm những loại như sau:
- Gạo lứt tẻ: Đây là loại gạo không được đánh bóng mà chỉ loại bỏ vỏ. Cám và chất xơ có tác dụng tăng cường và bảo vệ sức khỏe được giữ lại trong gạo lứt.
- Gạo lứt nếp: gồm có gạo nếp than, nếp Thái Bình, nếp hương, nếp ngỗng và đặc biệt là giống nếp cái hoa vàng.
- Gạo lứt đỏ: Loại này chứa nhiều anthocyanins làm cho nó có màu đỏ hoặc màu hạt dẻ.
- Gạo lứt đen: Loại này có màu đen do sự kết hợp độc nhất của anthocyanin và những chất này làm cho gạo đen chuyển sang màu tím đậm khi nấu chín.
2.3. Thành phần dinh dưỡng trong gạo lứt
Mặc dù gạo lứt là một loại thực phẩm đơn giản nhưng thành phần dinh dưỡng của nó lại đem đến nhiều công dụng tốt cho cơ thể. So với gạo trắng, gạo lứt có chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn.
Cụ thể, giá trị dinh dưỡng của 100g gạo lứt bao gồm:
- Năng lượng: 1,548 kJ ( 370 kcal)
- Carbohydrate: 77,24 gam
- Đường: 0,85 gam
- Chất xơ: 3,52 gam
- Chất béo: 2,92 gam
- Protein: 7,85 gam
- Các vitamin B1 0,401 mg; vitamin B2 0,093 mg; vitamin B3 5,091 mg; vitamin B5 1,493 mg; vitamin B6 0,509 mg và vitamin B9 20 mcg.
- Các khoáng chất: canxi 23 mg; magie 143 mg; mangan 3,743 mg; phospho 333 mg; kali 223 mg; selen 23,4 mg; natri 7 mg và kẽm 2,02 mg.
3. Tác dụng không mong muốn của gạo lứt
Gạo lứt không chỉ mang lại những lợi ích tuyệt vời cho cơ thể mà nó cũng có thể gây ra những tác dụng không mong muốn nếu sử dụng không khoa học. Do gạo lứt có chứa một số chất có hại cho cơ thể gây ra những tác dụng bất lợi, cụ thể như sau:
Acid alpha-picolinic
Gạo lứt trở thành nơi sinh sản của nhiều loại nấm mốc. vi khuẩn và nấm. Tryptophan, một axit amin có trong gạo lứt, có thể được một số vi sinh vật này chuyển đổi thành một hợp chất gọi là acid alpha-picolinic.
Nếu tiêu thụ, acid alpha-picolinic có thể làm lúa quá mẫn cảm và chết rụng, một tình trạng liên quan đến quá trình chết nhanh tế bào và tổn thương mô.
Thạch tín (Asen)
Gạo lứt cũng có thể chứa nhiều hóa chất độc hại gọi là thạch tín. Bên cạnh tác hại của nó đối với môi trường, nó có thể gây tổn thương mô, suy cơ quan và tử vong ở người.
Tiêu thụ lâu dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính bao gồm ung thư, bệnh tim và bệnh tiểu đường loại 2 .
Chất kháng dinh dưỡng
Chất kháng dinh dưỡng là các hợp chất thực vật có thể làm giảm khả năng hấp thụ một số chất dinh dưỡng của cơ thể bạn. Gạo lứt có chứa một chất kháng dinh dưỡng được gọi là acid phytic hoặc phytate.
Mặc dù acid phytic có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó cũng làm giảm khả năng cơ thể bạn hấp thụ sắt và kẽm từ chế độ ăn uống
Về lâu dài, ăn acid phytic trong hầu hết các bữa ăn có thể góp phần làm thiếu hụt khoáng chất. Tuy nhiên, điều này rất khó xảy ra đối với những người ăn một chế độ ăn uống đa dạng.
4. Một số chú ý khi dùng gạo lứt mà bạn nên biết
Để đạt được hiệu quả sử dụng tốt nhất, người bệnh cần lưu ý những điều sau đây:
4.1. Ai không nên ăn gạo lứt?
Một số đối tượng không nên ăn gạo lứt thường xuyên, bao gồm:
4.1.1. Người có chức năng tiêu hóa kém
Gạo lứt có chứa nhiều chất xơ và cứng hơn so với gạo trắng nên khó tiêu hóa hơn. Đối với những người có hệ tiêu hóa kém, ăn nhiều gạo lứt khiến dạ dày làm việc nhiều hơn và có thể dẫn đến đau dạ dày.
4.1.2. Người thiếu hụt canxi và sắt
Gạo lứt có chứa chất kháng dinh dưỡng là acid phytic, chất này kết hợp với các chất khoáng tạo thành chất kết tủa, gây cản trở cho việc hấp thu của cơ thể.
4.1.3. Phụ nữ có thai
Lý do phụ nữ mang thai không nên ăn gạo lứt là do gạo nguyên cám có chứa asen. Chất này rất nguy hiểm cho sự phát triển của thai nhi.
4.1.4. Người có khả năng miễn dịch kém
Gạo lứt có chứa nhiều chất xơ nên khi tiêu thụ quá nhiều sẽ gây ảnh hưởng tới hoạt động của các cơ quan trong cơ thể và ảnh hưởng tới hệ miễn dịch. Vì vậy những người hệ miễn dịch yếu nên chọn những thực phẩm nhiều dưỡng chất thay vì gạo lứt nhé.
4.1.5. Người lao động nặng
Hầu hết những loại lương thực thô như gạo lứt có giá trị dinh dưỡng thấp, ít đạm và chất béo, cung cấp ít năng lượng nên không thể cung cấp đầy đủ nhu cầu hoạt động của cơ thể
4.1.6. Người cao tuổi hoặc trẻ nhỏ
Do chức năng tiêu hóa của trẻ nhỏ chưa hoàn thiện và chức năng tiêu hóa của người cao tuổi đã suy yếu, khi ăn những thực phẩm chứa nhiều chất xơ sẽ gây nên tình trạng khó tiêu.
4.2. Mẹo để ăn gạo lứt đúng cách
Cách lựa chọn gạo lứt
Cũng như gạo trắng, gạo lứt có loại hạt ngắn, trung bình và dài. Hạt dài có xu hướng nhẹ và bông hơn cũng như dễ tách rời khi nấu chín.
Mặt khác, các hạt trung bình và ngắn có xu hướng dính vào nhau và dễ nhai hơn, mềm hơn khi nấu chín.
Do đó, bạn có thể tùy chọn loại phù hợp với sở thích của bạn.
Cách bảo quản gạo lứt
Đối với gạo lứt chưa nấu chín: Bạn nên bảo quản trong các thùng chống sâu mọt và có nắp đậy. Gạo lứt chưa nấu chín có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng lên đến 6 tháng. Để kéo dài thời gian bảo quản, bạn có thể bảo quản trong hộp kín để trong tủ lạnh.
Đối với gạo đã nấu chín:
Cơm lưu trữ không đúng cách có thể chứa một loại vi khuẩn gọi là Bacillus cereus. Vi khuẩn này sản xuất độc tố có thể gây ra ngộ độc thực phẩm ngay cả khi hâm nóng.
Một vài điểm bạn cần phải nhớ khi bảo quản và hâm nóng cơm như sau:
- Không nên bảo quản cơm ở nhiệt độ phòng vì chất độc dễ dàng hình thành trong điều kiện như vậy.
- Không ủ cơm lâu hơn hai ngày và không hâm lại cơm quá một lần.
- Cơm để lạnh phải hâm lại cho đến khi nóng.
5. Món ngon từ gạo lứt
Mọi người thường nghĩ gạo lứt chỉ được sử dụng để nấu cơm ăn hàng ngày, tuy nhiên, nó cũng được sử dụng để chế biến nhiều món ăn hay đồ uống khác như sữa gạo lứt, trà gạo lứt,...
5.1. Sữa gạo lứt
Sữa gạo lứt là thức uống tuyệt vời cho những ngày hè nóng bức. Khi thưởng thức bạn sẽ ngửi thấy mùi gạo lứt thơm phức và vị ngon ngọt khó cưỡng.
Nguyên liệu gồm có 100 gam gạo lứt, 440ml sữa tươi không đường, 100g đường phèn và 1 chén sữa đặc.
Cách làm sữa gạo lứt như sau:
- Bước 1: Vo sạch gạo lứt rồi cho vào chảo rang với lửa nhỏ đến khi hạt gạo bắt đầu có mùi thơm thì tắt bếp.
- Bước 2: Đun sôi 300ml nước rồi cho gạo đã rang vào nấu chín mềm. Xay nhuyễn gạo lứt đã nấu chín bằng máy xay rồi dùng rây lọc lấy nước.
- Bước 3: Cho 700ml nước vào nồi rồi cho sữa tươi và đường phèn vào nấu sôi. Sau đó, cho phần nước gạo lứt đã lọc vào, nấu thêm khoảng 5 - 10 phút thì tắt bếp.
5.2. Cháo gạo lứt hạt sen, đậu đỏ và bí đỏ
Nguyên liệu gồm có 100g gạo lứt, 100h đậu đen, 100g hạt sen tươi nguyên nhân, 300 gam bí đỏ và 1 thìa cafe muối.
Cách làm như sau:
- Bước 1: Vo sạch gạo lứt. Đậu đen ngâm với nước sôi để hết nước chát. Sau đó, đem gạo lứt và đậu đen vào nồi, đun khoảng 10 phút rồi ủ đến sáng.
- Bước 2: Cho nồi lên bếp cùng một chút muối, hạt sen và bí đỏ đã cắt miếng vừa ăn vào nồi.
- Bước 3: Đun sôi hỗn hợp trên trong 10 phút nữa thì tắt bếp. Nếu bạn thích ăn ngọt, bạn có thể thay muối bằng đường.
Món ăn mang lại hương vị thơm ngon, bổ dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.
6. Mọi người thường hỏi về gạo lứt
Dưới đây là một số câu hỏi mà nhiều người thắc mắc khi sử dụng gạo lứt:
Bị bệnh gout có nên ăn gạo lứt không?
Theo Đông y, các thành phần của gạo lứt mang tính dương hóa. Trong khi đó, những người bệnh Gout lại mang tính ấm hàn. Do đó, chúng bổ trợ cho nhau làm giảm các triệu chứng bệnh gout hiệu quả.
Hơn nữa, theo y học hiện đại, thành phần của gạo lứt bao gồm chất xơ, chất béo, chất đạm, glutathione, magie, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B3, vitamin B6, vitamin B5, folic,... có tác dụng loại bỏ độc tố.
Ngoài ra, các thành phần này còn hỗ trợ đào thải nhanh hàm lượng acid uric ra bên ngoài và hạn chế tối đa quá trình tiết acid uric giúp bạn ngăn ngừa bệnh gout.
Ăn gạo lứt nhiều có tốt không?
Gạo lứt chỉ có tác dụng hỗ trợ phòng bệnh, do đó, chúng ta chỉ nên ăn gạo lứt 2 - 3 lần/tuần bởi dùng thường xuyên không mang lại nhiều lợi ích mà còn gây phản tác dụng. Khi ăn, bạn phải nhai thật kỹ rồi mới nuốt, nếu không sẽ gây ra chứng khó tiêu.
Ăn gạo lứt thay cơm trắng được không?
Không nên sử dụng gạo lứt để thay thế hoàn toàn gạo trắng bởi một số lý do sau đây:
- Gạo lứt có chứa hàm lượng kim loại nặng là asen. Tỷ lệ chất hóa học này ở trong gạo lứt nhiều hơn so với gạo trắng. Vì vậy nếu sử dụng thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ mắc những bệnh mạn tính, thậm chí cả những bệnh nghiêm trọng hơn.
- Gạo lứt thường cứng hơn so với gạo trắng nên có thể dẫn đến khó tiêu khi không nhai kỹ hoặc gặp ở một số đối tượng như trẻ em, người lớn tuổi.
- Đối với phụ nữ có thai thì nên sử dụng gạo trắng bởi hàm lượng acid folic và sắt ở trong đó sẽ nhiều hơn gạo lứt.
Gạo huyết rồng có phải gạo lứt không?
Cả gạo lứt và gạo huyết rồng đều chứa nhiều chất dinh dưỡng. Có thể phân biệt chúng bằng cách bẻ đôi hạt gạo. Khi bẻ đôi hạt gạo có vỏ ngoài màu nâu đỏ lõi trắng thì đó là gạo lứt, còn vỏ nâu đỏ lõi đỏ là gạo huyết rồng.
Gạo lứt có phải là gạo nếp cẩm không?
Phân biệt gạo nếp cẩm và gạo lứt rất đơn giản, bạn có thể dựa vào màu sắc, hình dáng của hai loại này để nhận biết.
Về hình dạng hạt:
- Gạo nếp cẩm: hạt tròn, mẩy giống với hạt gạo nếp thông thường.
- Gạo lứt: hạt có nhiều hình dạng với nhau, nếu là gạo lứt nếp thì hạt tròn, gạo lứt tẻ thì hạt thon.
Về màu sắc:
- Gạo nếp cẩm: Có hai màu là đỏ đậm và tím đen.
- Gạo lứt: tùy theo loài mà nó có màu sắc khác nhau từ trắng hơi vàng, đỏ và đen.
Về độ dẻo khi nấu lên:
- Gạo nếp cẩm: rất dẻo, các hạt bám dính vào nhau, chín mềm và mang đặc trưng của gạo nếp.
- Gạo lứt: hạt gạo rời rạc ngay cả khi nấu chín, khi ăn có cảm giác cứng, phải nhai kỹ mới nuốt được.
Về khả năng nảy mầm:
- Gạo nếp cẩm: không nảy mầm được vì đã loại bỏ lớp cám và phôi mầm trong quá trình xay xát.
- Gạo lứt: có thể nảy mầm nếu được ủ đúng cách. Mầm gạo lứt rất tốt cho sức khỏe.
Gạo lứt là một loại ngũ cốc dinh dưỡng, không chứa gluten, chứa hàm lượng lớn các vitamin, khoáng chất và các hợp chất có lợi. Nó mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời đối với sức khỏe, đặc biệt là đối với bệnh gout.
Nếu bạn còn băn khoăn hay thắc mắc về bệnh gout, hãy liên hệ với chúng tôi theo hotline dưới đây để được tư vấn miễn phí.
Tin liên quan
Bạn biết không? Có rất nhiều dược liệu hay, được sử dụng để hỗ trợ chữa Bệnh Gout như: dây gắm, tía tô, lá vối, lá lốt,…
Trong đó, Dây gắm dùng để hỗ trợ chữa Bệnh Gout là nổi bật hơn cả vì đây là thảo dược truyền thống đã được sử dụng phổ biến trong nhiều năm qua. Ngoài ra, tác dụng của Dây gắm đã được chứng minh với nhiều đề tài nghiên cứu khoa học trong nước và quốc tế.
Hiện nay nhờ tiến bộ của công nghệ chiết xuất hiện đại, từ dược liệu dây gắm đã sản xuất thành công sản phẩm Cao gắm dạng viên, rất tiện lợi cho người sử dụng và giúp hỗ trợ cải thiện gout hiệu quả.
Công dụng:
- Hỗ trợ bổ can thận.
- Hỗ trợ tăng cường chuyển hoá, đào thải axit uric trong máu.
- Hỗ trợ giảm các triệu chứng sưng, đau xương khớp do gout.
Đối tượng sử dụng:
- Người bị gout, viêm khớp
- Người axit uric máu tăng cao
Số ĐKSP: 9666/2019/ĐKSP
Giấy phép quảng cáo Số: 2001/2020/XNQC-ATTP
* Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Đừng để Gout luôn là nỗi bất an của bạn, hãy NHẤC MÁY lên hoặc ĐẶT HÀNG ngay để được Chuyên gia tư vấn kỹ hơn nhé!
